Merkez indirsin Hazine bindirsin

Bizim eve iki emekli maaşı giriyor. Fazla açılmadan geçinip biraz da tasarruf etmeye çalışıyoruz. Geçenlerde eşim aylık hesabını kontrol ettikten sonra, “Hesabımda 7 bin lira kadar birikmiş” dedi. Ben de baktım, o tutara yakın bende de var. Yakın zamanda bir toplu ödememiz falan da yok. Bu parayı bir şekilde değerlendirelim istedik. Eşim, “Aylık hesabının olduğu bankada bir de vadeli tasarruf hesabı açalım, parayı oraya yatıralım” dedi.

İnternetten o bankanın vadeli mevduat faiz oranlarına baktık, yüzde 19 civarındaydı. Herhalde yanlış baktık diye düşündük. Zira enflasyon da bu orana yakın. Enflasyon kadar faizle bankaya para yatırmak, “Ben yemedim, al sen ye” demek! Kalktık, maaş hesabının olduğu bankanın şubesine gittik. Veznedeki görevliye faiz oranlarını sorduk. Meğer internette gördüğümüz oran doğruymuş! Eşim, “Ama böyle olmaz ki!” diye tepki gösterecek oldu. Görevli, “Bizim elimizde olan bir şey değil. Piyasa faizi, Merkez Bankası’nın faizine göre belirleniyor” dedi.

Banka yolu kapandı

Nitekim banka ziyaretimizden sonra bir akşam televizyonda Cumhurbaşkanı, gazetecilerin sorularını yanıtlıyordu. Faizlerle ilgili bir soru üzerine, “Faiz oranlarında düşüşe geçiyoruz. Buradan ben de sinyalimi belli yerlere vermiş oluyorum” açıklamasını yaptı. Eşim, “Parayı bankaya yatırmayacağımız kesinleşti Ersun” dedi. E peki ne yapalım? Araştırmalarımı artırdım.

Dün sabah haberlerinde, Türkiye İstatistik Kurumu’nun yatırım araçlarının temmuz ayı reel getirilerini açıkladığına ilişkin bir cümle çalındı kulağıma. “İşte bana doğru yolu gösterecek kaynak ayağıma geldi” dedim. Türkiye İstatistik Kurumu’nun internet sitesine girerek temmuz ayında hangi yatırım aracına ne olmuş, baktım. Bütün okurlarıma da tavsiye ederim, bu sitede pek çok konudaki istatistiğin açık ve anlaşılır şekilde yazılmış bültenini bulabilirsiniz.

Zararına yatırım

Baktım da bir de ne göreyim! Temmuzda bütün yatırım araçlarının getirisi enflasyonun altında kalmış. Sadece devlet iç borçlanma senetleri, yani Hazine bonosu yüzde 0.11’lik reel getiri sağlamış. Yani Merkez Bankası’na faiz indirim sinyali verilirken Hazine yüksek faizle borçlanmış. Hazine’ye borç verenler, yani Hazine’nin çıkardığı tahvilleri, bonoları alanlar kazanç sağlamış. Tabii bu getiri de tüketici enflasyonuna göre… Üretici enflasyonuna göre yapılan hesaplamada Hazine bonosu alanlar da zararda.

Oranları okurlarıma özetleyeyim. Temmuzda bir aylık vadeyle bakıldığında tüketici enflasyonuna göre tasarruf sahiplerinin, mevduat faizinde yüzde 0.52, dolarda yüzde 1.8, külçe altın ve euro’da yüzde 3.55 ve BIST 100 Endeksi’nde yüzde 5.14 zararı var. Aynı hesap üretici enflasyonu baz alınarak yapıldığında zarar daha da büyüyor ve mevduat faizinde yüzde 1.16, dolarda yüzde 2.43, külçe altın ve euro’da yüzde 4.17 ve BIST 100 Endeksi’nde yüzde 5.75’e çıkıyor.

Kim yesin!

Türkiye İstatistik Kurumu’nun bülteninde üç aylık ve yıllık getiri/zarar hesaplamaları da var. Hepsini buraya yazarak kafanızı şişirmeyeyim, meraklısı açıp baksın. Özetle tasarruf sahibinin birikiminin sürekli eridiğini devletin istatistik kurumu çok güzel anlatmış. Tamam ama ben bunu eşime nasıl anlatacağım? Birikimimizi nereye yatırsak zarar edeceğiz.

Gittim hesabımda biriken parayı çektim. Kuyumcudan eşime güzel bir kolye aldım. Kalanıyla mükellef bir sofra donatacak mezeleri, içkileri alıp eve gittim. Eşim, “Bunlar ne Ersun?” diye sorunca da, “Gel onlar yemeden biz yiyelim” dedim.