Tırnak mantarı tanı ve tedavi yöntemleri

İrmet Hospital Hastanesi Dermatoloji (Cildiye) Uzmanı Uzm. Dr. Müge Göre Karaali ‘Tırnak Mantarları’ hakkında merak edilen soruları cevapladı.

Günümüzde yaygın olarak görülen tırnak mantarı hem sağlık açısından hem de kozmetik nedenle can sıkan bir durumdur. Tırnak mantarları tek tırnakta görülebildiği gibi çoklu tırnak tutulumu şeklinde de görülebilmektedir. Tırnak mantarı, tırnak renginin bozulmasına, tırnağın kalınlaşmasına veya tırnağın parçalanmasına neden olabilir. Aile içi mantar bulaşı da olabilmektedir.
TIRNAK MANTARI NEDİR?
Tırnak mantarı bir enfeksiyon hastalığıdır. Kişi ilk aşamada tırnak mantarları rahatsız etmediği için tedavi arama ihtiyacı duymaz. Kişi tedavi olmadığı için belli bir süre sonra, tırnak yapısında bozulmalar meydana gelir. Tırnak mantarı saptandığında hekim kontrolünde ilaç tedavisi almanız gerekebilmektedir.
TIRNAK MANTARI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tırnak mantarında başlıca semptomlar şöyledir;

• Kalınlaşmış tırnak dokusu
• Tırnakta beyaz-sarı ya da kahverengi renk değişikliği
• Ufalanan veya düzensiz yapı
• Şekil bozukluğu
• Hafif koku

Tırnak mantarı olan hastalarda, eşlik eden ayak mantarı da olabilmektedir.

DOKTORA NE ZAMAN BAŞVURMALIYIM?
Yukarıdaki belirtilerin olması durumunda mutlaka bir Dermatoloji (Cildiye) uzmanı ile görüşmelisiniz. Sedef hastalığı (Psöriazis), liken Planus veya travmaya bağlı tırnak şekil değişikliği de tırnak mantar hastalıkları ile karışabilmektedir. Bu nedenle doğru tanı için mutlaka dermatoloji uzmanına başvurmalısınız.
TIRNAK MANTARI NEDEN OLUŞUR?
Tırnak mantarı enfeksiyonlarına fungus ismi verilen organizmalar neden olur. Bunların yanı sıra maya ve küfler de tırnak enfeksiyonlarına neden olabilir. Tırnak mantarları her yaş grubunda oluştuğu görülse de yaşlı ve yetişkin gruplarda daha yayın haldedir.

İnsanlar yaşlandıkça tırnak kırılgan ve kuru bir dokuya sahip olur. Kuru dokular, tırnakların çatlamasına neden olduğu için çatlaklara mantarlar daha kolay yerleşir. Yaşlılık döneminde tırnak mantarlarının görülmesinin en büyük nedeni ise dolaşımının azalması ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi faktörlerdir.

Tırnak mantarı geliştirme riskinizi artırabilecek faktörler şöyle sıralayabiliriz;

• İleri yaş (yukarıda belirtilen nedenlerle birlikte, mantarlara daha uzun yıllar maruz kalma ve daha yavaş büyüyen tırnaklara sahip olmak)
• Aşırı terleme
• Ayak mantarı geçmişi
• Yüzme havuzları, spor salonları ve duşlar gibi nemli, ortak alanlarda çıplak ayakla yürümek
• Diyabet, dolaşım problemleri veya zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak

TIRNAK MANTARI TEŞHİSİ NASIL YAPILIR?
Tırnak mantarı Dermatoloji (Cildiye) hekimi tarafından yapılan muayenede kolay bir şekilde tespit edilir. Yapılan muayenede doktor bazı durumlarda tırnaktan bir parça alıp laboratuvara gönderebilir. Enfeksiyonun nedenini bilmek, en iyi tedavinin belirlenmesinde önemli bir adımdır.
TIRNAK MANTARI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tırnak mantarı enfeksiyonları tedavisi uzun ve biraz zorlu olabilir. Evde uyguladığınız kişisel bakım ve reçetesiz ürünler ile bir çözüm bulunamıyorsa mutlaka bir hekime danışılmalıdır. Doktorunuz tarafından önerilen tedavi kombinasyonu genelde aşağıdaki gibidir:

• Doğrudan tırnağın üzerine uygulanacak topikal bir tırnak cilası (tırnağa belli sıklıkta uygulanır ve belli sıklıkta tırnak törpülenerek temizlenir) Tırnakların düzeltilmesi ve temizlenmesi tırnaklardaki mantar miktarını azaltmaya yardımcı olur.
• Bu tırnak cilası, en az 3 ay boyunca uygulanmalıdır. İlk ay her gün cila sürülüp, haftada 1 gün törpü yapılır. İkinci ay haftada 3 gün cila sürülüp haftada bir gün törpü yapılır. Üçüncü ay ise cila haftada 1 gün sürülür ve haftada 1 gün törpü yapılmaktadır.
• Tırnak cilasına yanıt alınamayan hastalarda veya tırnak tutulumunun yaygın olduğu ve çoklu tırnak tutulumun olduğu hastalarda, antifungal etkili reçeteli haplar kullanılmaktadır.
• Antifungal reçeteli hap: Bu ilaçlar yeni bir tırnağın enfekte olmasına engel olur ve enfekte kısımları yavaş yavaş yeniler. Genellikle 3-6 ay boyunca bu ilaçları kullanırsınız. Tedavi yanıtları tırnak kökünden yeni temiz tırnak gelmesi ile anlaşılabilir. İlaç tedavisinin daha etkili olabilmesi için topikal ürünlerle birlikte kullanılması gerekmektedir.
• Tabletlerin yan etkileri olabilir. Bu tür ilaçların vücudunuzdaki etkisini kontrol etmek için belirli sıklıkta doktorunuzun önerdiği şekilde kan testi yaptırmanız gerekebilir. Doktorlar hamileler, emzirenler karaciğer hastalığı veya konjestif kalp yetmezliği olan veya bazı ilaçları kullananan hastalar için bu ilaçları tavsiye etmeyebilir.

Doğru tanı ve doğru tedavi için mutlaka bir Dermatoloji (Cildiye) uzmanına başvurmanız gerekmektedir.