Prostat rahatsızlıkları tanı ve tedavi yöntemleri

İrmet Hospital Üroloji bölümünde hasta kabulüne başlayan Op. Dr. Hasan NİMETİGİL prostat hastalıkları hakkında bilgi verdi.

Prostat idrar torbasının çıkışında yer alan, başlıca işlevi, üreme ile ilgili olan 18-20 gramlık bir salgı bezidir. İçinden işeme kanalı geçen ve yaşlanmayla birlikte erkeklerin çoğunda boyut olarak büyüme gösteren prostat, normal boyutlarının üzerine çıktığında her erkekte benzer bir yol izlemez. Bazı erkeklerde prostat içinden geçen idrar kanalına doğru büyüme olurken, bazı erkeklerde de idrar torbasının içine doğru büyüme gerçekleşir. Bu tip büyümelerde, ultrason görüntülerinde prostat hafif büyümüş olarak görünürken hastada ciddi şikayetler oluşabilir. Prostatın dışarıya doğru genişlediği durumlarda ise prostat çok büyük olmasına rağmen hastada aynı oranda şikayet oluşmaz.

Prostat Neden Büyür?
Benign Prostat Büyümesinin (BPH) sebepleri günümüzde halen tam olarak bilinmemekte, erkeklik hormonu (testosteron) ve östrojenin bu büyüme üzerine ciddi bir rolü bulunduğu düşünülmektedir. Prostat bezi, erkeklerde 30’lu yaşlarda büyümeye başlar ve yaşamın sonuna kadar sürer. 50 yaşın üzerindeki erkeklerin yarısında prostat büyümesi görülürken, 60 yaş sonrası bu oran %65’e çıkmaktadır. 80’li yaşlarla birlikte de büyüme oranı %90’ı geçmektedir. Bu hastaların önemli bir bölümü ilaç tedavisi ya da ameliyat ile takip edilmektedir.

Prostat Büyümesinin Belirtileri:

• İdrar akım şiddetinin azalması,
• İdrarı başlatmakta güçlük yaşanması,
• İdrar yaparken kesinti olması,
• İdrarı tam boşaltamama hissi,
• Sık sık idrara çıkma hissi,
• Ani sıkışma atakları,
• İdrar kaçırma,
• İdrarda çatallanma ve gece idrara çıkma.

PROSTAT BÜYÜMESİ TEDAVİLERİ NELERDİR
Benign Prostat Büyümesinin (BPH) tedavisinde temel belirleyici etkenler hastanın yakınmalarının derecesi ve prostat büyümesinden kaynaklanan fiziksel ve fonksiyonel sorunlardır. Hastaların bir kısmında ciddi bir yakınma belirtilmese de sık idrara çıkma, gecede 1’den fazla  idrara kalkma, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, kanlı idrar yapma, mesanede taş gelişimi, böbrek yetmezliğinin bulunması gibi durumlar tedavi gerektirmektedir.

Öte yandan prostat ameliyatı yöntemi belirlemede hastanın yaşı, kullandığı ilaçlar, ek hastalıkları ve prostat büyüklüğü dikkate alınır. Prostat tedavisinin 3 yöntemi vardır;

• Düzenli takip ve hayat değişiklikleri ile gözlem
• Cerrahi tedavi yöntemleri ;

Bipolar TUR-prostatektomi (Kapalı)

Holmium Lazer ile yapılan prostat ameliyatı (HoLEP) (Kapalı)

• Açık Cerrahi Prostotektomi (Açık)

PROSTAT BÜYÜMESİ NASIL ÖNLENİR?
Kırmızı et, yağ, karbonhidrat, kümes hayvanları ile beslenme prostat büyümesi riskini artırırken sebzeler, çoklu doymamış yağ asitleri, linoleik asit, D vitamini ve düzenli egzersiz BPH riskini azaltmaktadır.

PROSTAT KANSERİ NEDİR?
Prostat kanseri, erkek üreme sisteminin bir parçası olan prostat bezi hücrelerinin anormal ve kontrolsüz şekilde çoğalması neticesinde ortaya çıkan kötü huylu tümöral oluşumlar olarak tanımlayabiliriz.

Oluşum nedenleri tam olarak açıklanabilmiş değildir, fakat erkeklerde yaş ilerledikçe prostat kanseri gelişme olasılığı arttığı bilinmektedir. Genellikle 65 yaşın üzerindeki erkeklerde saptanmakla birlikte, 50 yaştan itibaren riskin arttığı söylenebilir. Dolayısıyla 50 yaşından itibaren yıllık PSA kontrolü önerilir. Eğer kişinin yakın erkek akrabalarında (baba, erkek kardeş, amca, dayı vs) prostat kanseri mevcutsa, o kişide prostat kanseri görülme oranı normalden daha yüksektir. Bu hastalarda da 40 yaşından itibaren yıllık PSA kontrolü önerilir.

PROSTAT KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Prostat kanseri belirtileri genellikle hastalığın ilerleyen aşamalarında görülmeye başlar ve birçok belirti ile kendisini gösterebilir. Hastalık, sinsi bir şekilde ilerlediği için asemptomatik (belirti vermediği) kişilerde erken evrede tanınması ancak düzenli tarama ile mümkündür.

• İdrar yapmada güçlük
• Sık idrara çıkma
• İdrar ya da menide kan bulunması
• Ereksiyon sorunları
• Ejakülasyon (boşalma) sırasında ağrı
• İstemsiz kilo verme

Prostat bezinin mesanenin hemen altında yerleşmesi sebebiyle en sık olarak ortaya çıkan belirtiler idrar yapımı ile ilgili ait problemlerdir. Tümör nedeniyle prostatta meydana gelen büyüme sonrasında prostat bezi, mesane ve idrar yollarına baskı yaparak sık idrara çıkma, kesikli ve yavaş akımlı işeme ve idrar yaparken kan gelmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

PROSTAT KANSERİ TEDAVİSİ
Tedavi yaklaşımları hastalığın evresine ve derecesine göre farklılık gösterebilir. Tedavi yöntemleri, hastanın durumuna veya hastalık düzeyine bağlı olarak tek başına, bir arada, sıralı ve alternatifli olarak uygulanabilir. Bazı hastalarda tedavisiz aktif izlem bir seçenek olarak sunulabilir.

Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türüdür. Kansere bağlı ölümlerde ise ikinci sırada yer alır. Sağlıklı bir erkeğin hayat boyu prostat kanserine yakalanma riski yaklaşık olarak %17’dir. Yani her 6 erkekten biri prostat kanserine yakalanmaktadır.

Doktorun tanısal incelemeler sonrasında çoğu hastada şu yöntemlerden biri ile tedavi uygulanır:

• Cerrahi Tedavi  (Da Vinci Robotik Radikal Prostatektomi, Açık/Laparoskopik Radikal Prostatektomi)
• Işın Tedavisi  (Radyoterapi, Brakiterapi) 
• Fokal Tedavi  (HIFU, Kiyoterapi)
• İlaç Tedavisi  (Hormon Tedavisi, Kemoterapi).

Hastenemizde prostat hastalıklarının tanı ve tedavisinde, prostatla ilgili tüm şikâyetler ve rutin taramalar Üroloji uzmanı Op. Dr. Hasan NİMETİGİL tarafından gerçekleştirmektedir.