Uyuz (Skabiles) hastalığı

İrmet Hospital Hastanesi Dermatoloji (Cildiye) Uzmanı Uzm. Dr. Müge Göre Karaali “Uyuz Hastalığı” hakkında merak edilen soruları cevapladı.

Uyuz hastalığı, son birkaç yıldır çok yaygın olarak gördüğümüz bir hastalıktır. Adeta bir salgın gibi görülmektedir. Uyuz hastalığı, Sarcoptes scabiei adı verilen parazit nedeniyle görülen bir hastalıktır. Bu hastalıkta uyuz böceklerinin dişileri derinin dış tabakalarına yumurtalarını bırakır. Bu durum da şiddetli kaşıntıya ve döküntüye sebep olmaktadır.

UYUZ HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Uyuz hastalığı, insandan insana bulaşan bir hastalıktır. Dermatoloji (Cildiye) Uzmanı Uzm. Karaali “Hayvanlardan bulaş olmamaktadır. Uyuz hastalığı bulunan bir hasta ile 20-30 dk süren yakın temas, ortak kıyafet, havlu vb. eşyaların kullanımı ile bulaş mümkün olmaktadır. dedi. Kısa süreli oturma, el sıkışma vb. durumlar bulaş için risk oluşturmamaktadır. Kalabalık ortamda yaşayan kişilerde bulaş riski daha fazladır” dedi.

UYUZ HASTALIĞI’NIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Parazit vücuda alındıktan sonra şikayetlerin başlaması 4-6 haftayı bulmaktadır. Özellikle el parmak araları, el bilekleri, göbek çevresi, koltuk altları, meme altları ve kasıklarda daha yoğun olmak üzere, tüm vücutta kaşıntı görülmektedir. Bebeklerde ve yaşlılarda el ve ayak içlerinde ve saçlı deride yoğun şikayetler olmakla beraber, erişkin hastalarda baş bölgesinin tutulması sık gördüğümüz bir durum değildir.Kaşıntının özellikle akşamları, yatağa girdikten sonra başlaması tipiktir. Gece uykudan uyandıracak şiddette kaşıntı görülebilmektedir. Sıcak banyo ile kaşıntı şiddetlenmektedir.

UYUZ HASTALIĞI’NIN TANISI NASIL KONUR?
Hastalığın tanısı, çıplak göz veya dermatoskop denilen büyüteç benzeri bir cihaz ile konmaktadır. Nadiren kazıma şeklinde ciltten örnek de alınabilmektedir.

UYUZ HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Uyuz hastalığının tedavisinde çeşitli krem ve losyonlar kullanılabilmektedir. Hangi ilaç kullanılırsa kullanılsın, şikayeti olmasa bile tüm aile bireylerinin tedaviye uyumu çok önemlidir. Tüm aile bireylerinin tedaviyi aynı gün başlayarak yapması ve tüm tedavi önlemlerine dikkat etmesi gerekmektedir.

Dermatoloji (Cildiye) Uzmanı Uzm. Karaali “Permetrin içeren kremler ve losyonlar akşam keselenerek banyo yaptıktan sonra, kuru temiz cilde boyundan aşağı, iğne deliği kadar bile yer kalmayacak şekilde sürülür. Sürerken özellikle el, ayak parmak araları, göbek deliği, kasıklara daha dikkatli bir şekilde uygulama yapılmalıdır. Sürme tedavi sonrası temiz kıyafet giyilerek yatılır, ilaç vücutta 12 saat kaldıktan sonra sabah banyo yapılır. Aynı tedavi 1 hafta sonra tekrarlanır.” dedi.  

Majistral dediğimiz, eczanede kişiye özel olarak hazırlanan karışımlar ise akşam keselenerek banyo yaptıktan sonra, kuru temiz cilde boyundan aşağı, iğne deliği kadar bile yer kalmayacak şekilde sürülür. Sürerken özellikle el, ayak parmak araları, göbek deliği, kasıklara daha dikkatli bir şekilde uygulama yapılmalıdır. Sürme tedavi sonrası temiz kıyafet giyilerek yatılır. 24 saat sonra, banyo yapmadan ilaç aynı şekilde 1 kez daha tüm vücuda sürülür, tekrar 24 saat geçtikten sonra 1 kez daha sürülür ve 4. akşam banyo yapılır. Aynı tedavi 1 hafta sonra 3 gün daha uygulanır.

Tüm aile bireylerinin son 1 hafta içinde giydiği tüm kıyafetler, yattıkları yorgan, çarşaf vb. onlara temas eden her şey, eğer yıkanabilir ise 60 derece suda yıkanır ve ütülenir. Yıkanamayanlar büyük poşetlerin içine konup, ağzı kapatılır ve 1 hafta kapalı bekletilir, sonra havalandırılarak giyilebilir. Ayrıca tüm ev genel bir temizlikten geçirilmelidir.

Bebeklerde parazit baş bölgesine de yerleşebildiğinden, ağız ve göz çevresine dikkat ederek tüm vücuda verilen kremin sürülmesi önemlidir. Bazı aileler kendileri tedaviyi uygulayıp, bebeklere yapmayabiliyor, bu durumda bebekten diğer aile bireylerine yeniden bulaş olabilmektedir. Bebekler ellerini ağızlarına sokabiliyor bu da tedavinin başarısını düşürüyor. Veya aileler bebekler ellerini ağızlarına soktukları için korkup ilacı ellere sürmeyebiliyor. Doktor kontrolünde reçete edilerek verilen bu kremlerin mutlaka tüm vücuda uygulanması önemlidir.

Kaşıntıyı rahatlatmak için ekstra olarak nemlendiriciler, çay ağacı yağı içeren ürünler kullanılabilir. Tedavi sonrası kaşıntı çok hızlı bir şekilde geçmeyebilir, zamanla azalacaktır. Gece kaşıntısı rahatladıysa 1 ay kadar beklemek gerekir. 1 ay içerisinde tedaviye yanıt alınamadıysa tekrar değerlendirme önerilir.